Basisprincipes: 2. Toegankelijkheid, waarom zou je?

Wat levert toegankelijk publiceren op?

Toegankelijk publiceren. Waarom zou je hieraan werken? Is dat niet veel gedoe? En wat levert het op? Laten we voorop stellen dat niemand bewust informatie ontoegankelijk maakt. Maar toch valt er nog een wereld te winnen. In deze video geeft Emiel van Koot, didactisch specialist bij Stichting Dedicon je 10 argumenten waarom je als uitgever of overheid aandacht zou moeten geven aan het onderwerp toegankelijkheid. Deze video is de tweede video van een hele reeks waarin de basisprincipes van toegankelijkheid worden uitgelegd.

Aflevering 2: Toegankelijkheid, waarom zou je?

Videoreeks: Basisprincipes

Transcript

Hoi, en welkom bij de videoreeks over de basisprincipes van toegankelijkheid. 
In de vorige video heb ik uitgelegd  wat toegankelijkheid precies is. Maar waarom zou je hieraan werken? Is het niet teveel gedoe? En wat levert het eigenlijk op? Dat leg ik uit in deze video.

Toegankelijkheid. Mensen kijken er vanuit verschillende standpunten naar: 
De een heeft er nog nooit bij nagedacht. Voor de ander is het een no-brainer. En weer een ander zit vol vooroordelen en aannames. Soms terecht, en soms niet.

Mijn naam is Emiel van Koot en ik werk als didactisch specialist bij Stichting Dedicon. Meer dan 60 jaar maken wij bij Dedicon informatie zoals tekst en beeld toegankelijk. In de praktijk horen wij veel redenen om juist wel of juist niet met toegankelijkheid aan de slag te gaan. In deze video belicht ik een aantal argumenten daarvoor. Laat ik vooropstellen: niemand maakt informatie bewust ontoegankelijk. Er wordt niemand bewust uitgesloten van informatie, dat geloof ik niet. En na het zien van deze video kun je ook niet meer zeggen dat je je niet bewust bent van het begrip toegankelijkheid. 

Dus de vraag zou niet moeten zijn: waarom zou ik er niet mee aan de slag gaan? De vraag zou moeten zijn: waarom wel! En daarvoor zijn heel veel argumenten.

Als aanbieden van een product ben je continu bezig met het verbeteren van je product. Denk aan kwaliteitseisen, veiligheid en betere klantbeleving. 
En wij spreken regelmatig uitgevers die ook een hele lijst aan producteisen hebben.Het zou onlogisch zijn om toegankelijkheid daar niet aan toe te voegen. Toegankelijkheid zorgt ervoor dat je je  product gemakkelijker kunt gebruiken, beter gewaardeerd wordt en daardoor een beter product wordt. 

Daarnaast bereik je meer mensen en maak je dus in potentie meer omzet. Toegankelijkheid kan dus niet meer ontbreken in jouw drang om producten continu beter te maken. Tel daarbij op dat het vaak meer kosten achteraf met zich meebrengt om producten achteraf toegankelijk te maken. Je kunt dus beter vooraf goed doen, dan het achteraf herstellen.

Stop je nou tijd, geld en energie in het maken van informatie, dan wil je natuurlijk dat de informatie bij zoveel mogelijk mensen terecht komt. Doe je dat op een toegankelijke manier, dan bereik je in potentie meer mensen. Om je een idee te geven hoe groot de  groep ongeveer is, in Nederland zijn zo'n 350.000 mensen die niet of nauwelijks kunnen lezen door een visuele beperking.
Dan is er ook nog een hele grote groep mensen met dyslexie. Daarin zijn vooral jongeren en kinderen vertegenwoordigd. Dan hebben we het over zo'n 1,2 miljoen mensen.
Dan is er ook nog een groep van mensen die de taal niet machtig zijn of die laaggeletterd zijn. Dat komt bij zo'n 1 op de 6 mensen voor. Dat zijn zo'n 2,5 miljoen mensen in totaal. 
Dus in totaal hebben we het over een groep van zo'n 4 miljoen mensen die een permanente leesbeperking hebben.

Maar wist je dat er ook leesbeperkingen zijn die tijdelijk zijn, of alleen een bepaalde situaties voorkomen? Ik kan bijvoorbeeld geen boek lezen, terwijl ik aan het autorijden ben. En als je arm in het gips zit, is het moeilijk om een papieren krant om te slaan. De groep is dus groter dan je denkt en met toegankelijke informatie voorzie je dus in een grote behoefte. Bovendien kan sommige informatie van levensbelang zijn. Denk bijvoorbeeld aan een rampenplan of een vluchtroute. Als je niet kunt zien, of niet kunt lezen, dan heb je daar niks aan. Sommige informatie mag dus simpelweg niet ontoegankelijk zijn.

In de maatschappij is er steeds meer aandacht voor gelijke rechten. Denk aan Black lives matter, de genderdiscussie of meer vrouwen aan de top. Maar ook gelijke rechten voor mensen met een beperking krijgt steeds meer aandacht. En terecht, want dat is een grondrecht. Merken die oog en oor hebben voor deze maatschappelijke ontwikkelingen, doen er goed aan om hun eigen toegankelijkheid eens onder de loep te nemen. Dat is goed voor je product en je imago. Al deze maatschappelijke druk heeft er nationaal en internationaal voor gezorgd dat er wet en regelgeving in aantocht is. Het gelijkheidsprincipe zorgt in veel gevallen voor een recht voor de een, maar ook een plicht voor de ander. Het zorgt voor regelrechte verplichtingen  nu, en in de nabije toekomst. En wat dat precies betekent, dat komt aan bod en onze videoreeks over wet- en regelgeving.

Wanneer je werkt aan toegankelijke producten, zul je merken dat het ook veel plezierige bijvangst oplevert. Zaken waar je misschien niet meteen aan denkt verbeteren ook mee. Toevoegen van een betere navigatie op je website of het toevoegen van beeldbeschrijvingen maken dat je een toegankelijker product krijgt. Maar, je krijgt er ook meteen een betere ranking door in Google en je website wordt beter uitgesproken door Google Home. Mooi meegenomen, toch?

Als we zo terugblikken zijn er veel argumenten voor om toegankelijk te publiceren en  daaraan wil ik een argument toevoegen. Veel mensen denken dat het heel moeilijk is om toegankelijk te publiceren, dat er een hele hoop eisen bij kijken en dat je daardoor misschien door de bomen het bos niet meer ziet. Gelukkig valt dat in de praktijk heel erg mee. Uitgevers en overheden worden goed ondersteund. Bijvoorbeeld door de gratis snelstartgidsen. Dat zijn geen dikke boeken met lange richtlijnen, maar praktische gidsen met handige tips. Ook zijn er websites te vinden met adviezen en voorbeelden en zijn zelfs trainingen waar we wat dieper op de materie kunnen ingaan. Al deze handreikingen geven je de informatie die je nodig hebt. Gratis, maar niet voor niks.

Alle links die je nodig hebt, ook waar je deze snelstartgidsen kunt downloaden, vind je in de beschrijving van deze video. Ik hoop dat je met het bekijken van deze video en goed beeld hebt gekregen over waarom je met toegankelijkheid aan de slag zou willen. Tot snel!
 

Ook werk maken van toegankelijk publiceren? Zo helpen we uitgevers:

Publicatiedatum: 30 mei 2022 Laatste update: 1 month geleden