Introductie audiodescriptie
W3C omschrijft audiodescriptie (AD) als ‘gesproken tekst die is toegevoegd aan het geluidsspoor om belangrijke visuele details te beschrijven, die niet vanuit het hoofdgeluid alleen zijn te begrijpen’ (W3C World Wide Web Consortium, 2020). De audiodescriptie van video bevat alle zichtbare relevante informatie zoals handelingen, hoe een karakter eruitziet, gezichtsuitdrukkingen, scèneveranderingen en tekst op het scherm. De omschrijving wordt toegevoegd tijdens de pauzes in de dialoog van het geluidsspoor. Audiodescriptie wordt ook wel videobeschrijving genoemd.
Audiodescriptie kan toegepast worden op allerlei soorten visuele presentaties zoals theatervoorstellingen, kunsttentoonstellingen en live sportevenementen. Maar gebruikelijker is de toepassing in vooraf opgenomen media zoals films, series, muziekclips, reclames en instructievideo’s.
Audiodescriptie kan op verschillende manieren worden ontvangen. Bijvoorbeeld via een koptelefoon met ontvanger (in het geval van live-evenementen), via een alternatief kanaal op televisie, via een kopie van een video met de audiodescriptie in het geluidsspoor geïntegreerd, of via het gebruik van videokopieën met audiodescriptie die in het geluidsspoor zijn geïntegreerd. De functionele mogelijkheid om audiodescriptie te gebruiken in videospelers en streamingdiensten neemt toe. Dit is vergelijkbaar met de intrede van de inmiddels conventionele mogelijkheid om ondertiteling voor doven en slechthorenden te gebruiken.
Voordelen voor gebruikers van AD
Video heeft het voordeel dat het informatie op een meer directe manier kan overbrengen dan het geschreven woord. Emotie en subtekst kunnen gebruikt worden zonder afhankelijk te zijn van schrijfvaardigheden. Maar gebruikers met een visuele beperking kunnen deze informatie missen. Hetzelfde geldt voor gebruikers die moeite hebben met het zien van bewegende objecten, gebruikers die cognitieve beperkingen hebben, of gebruikers die moeite hebben met het interpreteren van subtekst. Subtekst kan de betekenis zijn van gezichtsuitdrukkingen, een verandering van cameraperspectief of het gebruik van kleur. Audiodescriptie kan een oplossing zijn voor al deze gebruikers.
- Gebruikers die blind of visueel beperkt zijn. Omdat audiodescriptie omschrijft wat te zien is in de video.
- Gebruikers met cognitieve stoornissen en/of gebruikers in het autistische spectrum. Omdat:
- Audiodescriptie niet alleen omschrijft wat er letterlijk te zien is, maar ook een omschrijving geeft van oorzaak en gevolg, subtekst stemmingen, emoties en meer.
- Audiodescriptie helpt bij het houden van focus op wat belangrijk is in de video. Het helpt visuele afleiding te verminderen voor gebruikers met concentratieproblemen.
- Gebruikers in specifieke situaties. Steeds meer gebruikers ‘kijken’ nieuws, een talkshow, een serie of een video op social media tijdens het koken, schoonmaken of zelfs autorijden.
Audiodescriptie kan handig zijn voor de multitaskers onder ons. - Gebruikers die studeren. Sommigen kunnen profiteren van geluid gecombineerd met visuele informatie tijdens het studeren.
- Gebruikers die een taal leren of hun vocabulaire willen uitbreiden. Audiodescriptie kan op dezelfde manier helpen een taal te leren als een peuter dat leert van een ouder die uitlegt wat er gebeurt en te zien is in de wereld.
Waarom AD en niet een transcript?
Waarom volstaat het niet om de nodige informatie te geven via een tekstuele omschrijving of transcript? Waarom moet audiodescriptie gesynchroniseerd worden met de video?
Tijd en beleving
Hoewel tekstalternatieven een goede toevoeging zijn, geven ze niet dezelfde ervaring voor alle eerdergenoemde gebruikers. Audiodescriptie geeft gebruikers de mogelijkheid om informatie tot zich te nemen in ongeveer dezelfde tijd als gebruikers zonder beperkingen of speciale behoeften. Ze hoeven niet te lezen of te luisteren naar aanvullende informatie ná het zien van een video. Informatie is makkelijker te verwerken via gesynchroniseerd geluid met geluid, dan via geluid met tekst. Door de verschillende formaten van geluid en tekst, vereist het proces van luisteren én lezen meer visuele en cognitieve inspanning. Bij geluid gecombineerd met geluid hoeft de gebruiker niet te wisselen van bron en mist de gebruiker niet de beleving, de impressie, of een emotie die de video met zich meebrengt. Een inclusieve samenleving voorziet in de mogelijkheid voor álle gebruikers om over dezelfde video te kletsen bij de koffieautomaat.
Leren
Hoe weet u hoe u met een lepel roert in een kop thee? Hoe weet u dat het gebruikelijk is in westerse culturen om handen te schudden wanneer u iemand ontmoet? Hoe weet u wat het effect is van luchtverplaatsing op een brandende kaars? U weet dit waarschijnlijk door onbewust (informeel) leren. U heeft het in uw kindertijd verschillende keren gezien en u heeft de kennis automatisch tot u genomen. Niemand heeft het u bewust verteld of geleerd. U zag het en u imiteerde het. Audiodescriptie is een goede methode voor onbewust informeel leren. Waar niemand u vertelt hoe impliciete non-verbale sociale interacties op een feestje werken terwijl u op een feestje bent, kunnen deze signalen wel verteld worden in audiodescriptie.
Samenvattend
In een wereld waarin beeld steeds dominanter wordt, is het essentieel dat we ook denken aan wie dat beeld niet kan zien. Audiodescriptie biedt een krachtige manier om verhalen, informatie en emoties toegankelijk te maken voor iedereen. Het is een stap richting een inclusieve samenleving waarin niemand wordt buitengesloten van de ervaring die media kan bieden.
Door audiodescriptie standaard onderdeel te maken van onze content, zorgen we ervoor dat iedereen – ongeacht visuele of cognitieve beperkingen – volwaardig kan meedoen. Of het nu gaat om het volgen van een film, het leren van sociale interacties of het multitasken tijdens het luisteren, audiodescriptie biedt een inclusieve oplossing die steeds breder beschikbaar wordt.
