Plannen en rekening houden met toegankelijkheid vóórdat een video wordt opgenomen, kan tijd en moeite schelen bij het doen van deze taak. Door beschrijvingen in te sluiten in de originele soundtrack is het ontwikkelen van audiodescriptie niet meer nodig. Bijvoorbeeld: Tijdens een demonstratie omschrijft de instructeur gedetailleerd wat hij of zij doet, wat er gebeurt en wat de oorzaken en gevolgen zijn. De video zelf wordt hierdoor zeer toegankelijk en geeft alle gebruikers een betere ervaring. Deze geïntegreerde omschrijving maakt audiodescriptie mogelijk overbodig.
Echter, als je audiodescriptie maakt, hoe doe je dat dan? De volgende onderdelen geven wat houvast.
Geluid
De stem en de stijl van de audiodescriptie moet goed te onderscheiden zijn van andere stemmen in het geluidsspoor. Het hoofdgeluid kan bijvoorbeeld zachter ingesteld worden om de audiodescriptie goed hoorbaar te maken. Daarnaast moet de kwaliteit van het geluid goed zijn, zodat de gebruiker geen informatie mist.
De inhoud van audiodescriptie
Om spoilers en desinformatie te voorkomen, moet de verteller zo dicht mogelijk blijven bij wat werkelijk te zien is in de video. Dat gezegd hebbende, is de inhoud van audiodescriptie niet in beton gegoten.
Hoe gedetailleerd een omschrijving is, hangt af van de context. Bijvoorbeeld, een animatie toont hoe u een magnetron moet instellen. Deze animatie is geplaatst in een beschrijvende tekst waarin hetzelfde proces staat omschreven. In dit geval kan de audiodescriptie omschrijven dat een animatie de handelingen toont zoals beschreven in de tekst na de video. Als deze animatie buiten deze context wordt geplaatst, bijvoorbeeld op YouTube, dan is de beschrijvende context niet aanwezig en krijgt een gebruiker niet alle nodige informatie.
De inhoud van de audiodescriptie hangt ook af van het type video. Feitelijke omschrijvingen van wat gebeurt zal volstaan bij louter informatieve video’s. Als de video is bedoeld voor vermaak (bijvoorbeeld een detective, een cartoon, een videoclip of een romantische serie), dan zal de omschrijving van emoties, sfeer en de impliciete boodschap noodzakelijk zijn. Nogmaals, deze conventies zijn niet in beton gegoten.
De audiodescriptie moet passen bij het doel en de methode die de beelden gebruiken. Dit moet goed onderzocht en vertaald worden naar geluid. Men moet beslissen waar zij zich bevinden op een schaal tussen objectieve en subjectieve informatie en hoe de beschrijvingen aangepast moeten worden om rekening te houden met de gebruikersgroep. Een promotievideo die bedoeld is om mensen aan te sporen een mondkapje op publieke locaties te gebruiken, kan louter feitelijk zijn: hoe het virussen stopt, hoe het gedragen moet worden, waar het bewaard kan worden, of het hergebruikt kan worden, enz. Maar hetzelfde doel kan gehaald worden via een video die gebruik maakt van emoties. Zoals mensen die vertellen waarom en voor wie zij een mondkapje dragen.
Ook welke taalkeuzes gemaakt worden om een omschrijving te formuleren doet er toe. De stijl van de berschrijving moet actief (geen gebruik van passieve formulering), in de tegenwoordige tijd en in de derde persoon zijn. Er moet voorzichtig omgegaan worden met interpretaties en subjectiviteit aangezien dit kan leiden tot censuur en gekleurde informatie.
Samenvattend zijn er minstens zes aandachtspunten wanneer inhoud voor audiodescriptie wordt ontwikkeld:
- De overeenkomstigheid met wat werkelijk te zien is in de video.
- De volledigheid van de beschrijving is afhankelijk van de context van de video.
- De inhoud van de audiodescriptie is afhankelijk van het type video.
- De inhoud van de omschrijving is afhankelijk van de doelgroep van de video.
- De stijl van de beschrijving moet actief zijn, in de tegenwoordige tijd, en in de derde persoon.
- Er wordt zeer voorzichtig omgegaan met interpretatie en subjectiviteit.
- De stem moet onderscheidbaar zijn in toon en stijl van stemmen uit de originele soundtrack.
Meer aandachtspunten en gedetailleerde leidraden zijn omschreven in de richtlijnen die in het volgende deel wordt besproken.
Handvatten
Door verschillende instanties zijn richtlijnen ontwikkeld over wat omschreven moet worden in audiodescriptie. Elke instantie heeft haar richtlijn toegepast op een ander platform, doelgroep of continent met eigen regels en wetten. Sommige richtlijnen zijn gedetailleerd, andere kort en algemeen. Voor inspiratie en verdieping kunt u de volgende bronnen raadplegen. Afhankelijk van de beschikbare middelen en schaal van distributie kan men een beslissing maken welke richtlijn of combinatie van richtlijnen aangehouden worden.
ADLAB-project
Het e-book Pictures painted in Words (Remael, Reviers, & Vercauteren, 2015) is het resultaat van het ADLAB-project. Hierin zijn richtlijnen gegeven waarmee rekening gehouden moet worden bij de ontwikkeling van audiodescriptie. Hetzelfde project resulteerde in de ADLAB PRO Course Materials (2018). Deze cursusmaterialen geven op een laagdrempelige manier een verdiepend inzicht in audiodescriptie.
The Described and Captioned Media Program (DCMP)
The Described and Captioned Media Program (USA) heeft een lijst gemaakt van verschillende kwaliteiten waaraan audiodescriptie moet voldoen. Deze staan in de DCMP Description Key (Description Key - Quality Description, 2020). Voor goede kwaliteit moet de audiodescriptie aan het volgende voldoen:
- Nauwkeurig
Er moeten geen fouten zijn in woordkeuze, uitspraak, dictie of articulatie. - Geprioriteerd
Inhoud die essentieel is voor het bedoelde leerresultaat en vermaak is van primair belang. - Consistent
Zowel de inhoud van de omschrijving en de stem moeten passen bij de stijl, toon en tempo van de video. - Geschikt
Houd rekening met de beoogde doelgroep, wees objectief, streef naar eenvoud en beknoptheid. - Gelijkwaardig
Betekenis en bedoeling van een video worden op equivalente manier overgebracht.
DCMP geeft hanteerbare richtlijnen over de inhoud verdeeld over de volgende onderwerpen:
- algemeen
- karakters of mensen
- scènes en scène-overgangen
- tijdsverloop en
- verlengde omschrijving
Het geeft ook richtlijnen in hoe te omschrijven. Dit is samengevat in The Description Tip Sheet (2012).
Richtlijnen van videodistributeurs en streamingdiensten
Sommige videodistributeurs en producenten hebben hun eigen audiodescriptie-richtlijnen opgesteld. Netflix is een voorbeeld van een organisatie die een audiodescriptie-stijlgids heeft opgesteld voor hun platform. Deze bondige richtlijnen kunnen gevonden worden op hun Partner Help Center website.
Samenvattend
Audiodescriptie is de meest effectieve manier om video’s toegankelijk te maken. Dit wordt bij voorkeur gecombineerd met een tekstalternatief. Als het noodzakelijk is, moet de video verlengd worden om extra ruimte te maken voor audiodescriptie. Om de inhoud vast te stellen en te prioriteren moeten de doelgroep, de context, het doel en de gebruikte visuele methode geanalyseerd worden en vertaald worden in audio. De kwaliteit van geluid is cruciaal. Verschillende instanties hebben richtlijnen ontwikkeld die kunnen helpen bij de ontwikkeling van audiodescriptie.
