Innovatieve tactiele kaarten vergroten onafhankelijkheid en inclusie

Maar allereerst: wat is een tactiele kaart eigenlijk? Julian Nauta, productmanager bij Dedicon, verduidelijkt: "Een tactiele kaart is een kaart met voelbare elementen, structuren en braille. De straten zijn bijvoorbeeld voelbaar als doorlopende lijnen. Fietspaden en wandelpaden voelen anders, bijvoorbeeld als lijnen met puntjes, en zijn als zodanig herkenbaar. De kaart is voorzien van een legenda in braille en gewone letters. Zo weet iedere gebruiker wat er op de kaart staat."

Nauta vervolgt: “Doel van dit project is dat we buurtkaarten voor mensen met een visuele beperking geautomatiseerd kunnen produceren. Voelbare kaarten van een wijk bijvoorbeeld. Niet om ermee te kunnen navigeren, maar bedoeld voor oriëntatie op de omgeving, om te weten hoe een wijk in elkaar zit of wat de lay-out van een park is.” 

Sneller en efficiënter

Traditioneel werden tactiele kaarten met de hand vervaardigd. Een tijdrovend proces dat soms maanden in beslag nam voordat het eindproduct klaar was. Het Tactiele-Kaarten-project heeft deze status quo doorbroken en een nieuwe manier van produceren ontwikkeld. Door kennis en kunde van verschillende experts met elkaar te verbinden en nauw samen te werken is daarin opmerkelijke vooruitgang geboekt: het Kadaster levert de geografische en topografische data, de cartografische software (GIS) van Esri vertaalt die informatie in kaartvorm en vervolgens kan Dedicon de kaarten tot voelbare exemplaren printen. Dat gebeurt met speciale inkt op zwelpapier. Julian legt uit: "Zwelpapier heeft aan één zijde een laagje dat ervoor zorgt dat de inkt opzwelt, zodra het in contact komt met hitte. Nadat de kaarten zijn geprint, gaan deze door een oventje, waardoor de zwarte inkt dikker en dus voelbaar wordt." Deze technologie en de manier van samenwerken heeft de weg vrijgemaakt voor een snellere en efficiëntere productie. Zonder concessies te doen aan de kwaliteit.

[tekst gaat verder onder de foto]

Foto: Julian Nauta (rechts) en Vincent van Altena, projectleider en consultant Research & Innovation bij het Kadaster werken samen aan een tactiele kaart.

Gebruikersgericht ontwerpen

Een zeer belangrijke rol in dit project hebben de gebruikers zelf. Zo worden testgroepen met ervaringsdeskundigen ingezet bij iedere stap van het ontwikkelproces. Julian Nauta: "Zij geven ons waardevolle feedback, waarmee we de voelbare kaarten verder kunnen verbeteren.” Uit de testen bleek dat gebruikers graag de keuze willen hebben tussen verschillende niveaus van tactiele informatie. De een heeft behoefte aan een globaal overzicht, de ander wil meer herkenningspunten op de kaart, zoals een winkelcentrum, park of gebedshuis en weer iemand anders wil nog meer details kunnen waarnemen. “Daarom kunnen bestellers van tactiele kaarten straks kiezen voor een overzichtskaart, een kaart met wat meer informatie en een gedetailleerde kaart die nog meer inzoomt. Deze aanpak weerspiegelt onze inzet om te voorzien in de verschillende behoeften van mensen met visuele beperkingen. Ze kunnen kiezen wat het beste bij hun individuele voorkeuren en vereisten past. Maatwerk dus!”

In de video hieronder is te zien wat het belang is van tactiele kaarten voor mensen met een visuele beperking en wat erbij komt kijken om tactiele kaarten de produceren:

Meer begrip en zelfvertrouwen

De impact van het samenwerkingsproject reikt verder dan technologie en innovatie. Het biedt mensen met visuele beperkingen de mogelijkheid om meer onafhankelijkheid en zelfvertrouwen te ervaren. Tamara Visser, projectleider bij Stichting Accessibility, benadrukt het belang van deze verbeteringen: "Een slechtziende moeder ging bijvoorbeeld haar zoon bezoeken in zijn nieuwe woonplaats. Ze wilde heel graag een idee krijgen van de plek waar haar zoon was gaan wonen. Door het gebruik van een tactiele kaart kon zij zich een mentaal plaatje hiervan vormen." Het verhaal van de moeder illustreert hoe deze nieuwe generatie tactiele kaarten niet alleen informatie biedt, maar ook een gevoel van verbinding en begrip.

Erkenning en toekomstige perspectieven

Het project heeft inmiddels ook internationale erkenning gekregen voor zijn innovatie en impact. Het heeft de prestigieuze Making A Difference Award gewonnen. Een prijs voor projecten die de kracht van GIS-technologie benutten om positieve verandering teweeg te brengen. Daarnaast is het project genomineerd voor de Overheidsinnovatie van het Jaar en heeft het geleid tot een wetenschappelijk artikel over het weergeven van de cartografische gegevens voor blinde gebruikers, gepresenteerd tijdens de International Cartographic Conference in Kaapstad. 

Julian Nauta: “Het project Tactiele Kaarten heeft laten zien dat we door samenwerking, innovatie en aandacht voor gebruikerservaringen kunnen bijdragen aan een inclusieve wereld. Een wereld waarin iedereen gelijke toegang heeft tot informatie en de mogelijkheid om hun omgeving te begrijpen. Bij Dedicon kijken we met trots naar de reeds behaalde resultaten en we zijn vastberaden om met onze partners deze weg voort te zetten, zodat mensen met visuele beperkingen een helderder perspectief krijgen op de wereld om hen heen.”