Bij ‘toegankelijkheid’ wordt vaak gedacht aan fysieke toegankelijkheid: kan iemand met een rolstoel een gebouw binnen of zonder hindernissen een winkel bereiken? Maar hoe zit het met de toegankelijkheid van tekst en beeld? Toegang tot informatie is net zo essentieel om volwaardig mee te kunnen doen in onze maatschappij. Veel boeken, tijdschriften, schoolmaterialen, websites, films en televisieprogramma’s zijn voor mensen met een visuele of andere leesbeperking echter nog onvoldoende toegankelijk.
Gemeengoed
Gaat het om digitale toegankelijkheid, dan zijn al de nodige stappen gezet. Denk aan websites en online platforms met ingebouwde voorleesfunctie. De tool is inmiddels een standaard functionaliteit. Echter, de inhoud moet ook door de voorleesfunctie naar audio te vertalen zijn. Dus content en tool moeten goed kunnen samenwerken. En gaat het over de inhoud – teksten en beelden – dan valt er nog veel winst te behalen.
Hans Beerens is manager Toegankelijkheid bij Dedicon: “We nu zo gewend zijn geraakt aan de mogelijkheid ondertiteling aan/uit te zetten, maar gaat het om beeld, dan zijn we nog lang niet zo ver. Er zijn al goede initiatieven in die richting, maar het is belangrijk dat we de komende tijd nóg meer ondernemen, zodat aan afbeeldingen korte tekstalternatieven of uitgebreide beeldbeschrijvingen worden toegevoegd en dat audiodescriptie bij video's gemeengoed gaan worden. Dat het straks net zo vertrouwd en normaal is als ondertiteling.”
Winst voor iedereen
Investeren in toegankelijkheid van tekst en beeld levert winst op voor iedereen. Beerens: “Iedereen heeft er baat bij: wie zet niet eens de ondertiteling aan in een video of op televisie (Teletekst 888) als ondersteuning om de informatie beter te kunnen volgen? Bijvoorbeeld, omdat er lawaai is in de omgeving, of omdat je in een stiltecoupé zit. Kortom, met beschrijvingen van wat in beeld te zien is en gebeurt – ik noem dat soms gekscherend ‘achtertiteling’, omdat de beschrijving achter de schermen opgeslagen ligt – kan iedereen visuele informatie beter volgen en begrijpen. Of je nu ziet of niet. Want dan kan ieder het op zijn eigen manier waarnemen: door te kijken, te luisteren of te voelen in braille middels een brailleleesregel.En daarmee bereik je een groter publiek. Win-win dus!”
Inclusief publiceren
Om toegankelijk publiceren te stimuleren is het platform Inclusiefpubliceren.nl in het leven geroepen. Samen met uitgevers, belangenverenigingen, het onderwijs en kennisorganisaties timmert Dedicon hard aan de weg om toegankelijk publiceren aan de bron mogelijk te maken. Dat klinkt heel groot, maar met kleinere stappen kom je al een heel eind. Een aantal van die kleine, praktische stappen staan in twee gele boekjes met de symbolische titels Maak open! en Doe mee!. Deze zijn hier te downloaden.
Wil je meer lezen over de handreikingen die Dedicon heeft gedaan voor een inclusief regeerakkoord? Lees onze brief aan de informateur.
